ӘКЕ БОЛУДЫҢ 10 ЕРЕЖЕСІ
Әкенің рөлі ешкімге ұқсамайды. Әкенің рөлі баланың өміріндегі және болашағындағы жағымсыз және жағымды нәрселерді нығайта алатын күшке ие.
1. Балаға махаббатты көрсетуден қорықпаңыз. Әке – қатал, ана – мейірімді деген түсінік өткен заманның қағидасы. Баланың сүйіспеншілікке толы ортада өсуі оның өзін-өзі бағалауын арттырады. Әкенің махаббатын сөзбен де, іспен де көрсету маңызды. Баланы құшақтау, маңдайынан сипау, оның жетістіктеріне қуану – қарапайым, бірақ өте құнды әрекеттер.
2. Тәрбиені үлгі арқылы беріңіз. Балаңыз сіздің айтқан сөзіңізден гөрі, істеген ісіңізден көп нәрсе үйренеді. Егер сіз еңбекқор, жауапкершілікті, әділ адам болсаңыз, балаңыз да осы қасиеттерді бойына сіңіреді. Өз уәдеңізді орындаңыз, өз іс-әрекетіңіз үшін жауапкершілікті мойындаңыз, әділетсіздікке жол бермеңіз, ешкімді алдамаңыз.
3. Балаңыздың дамуына қатысыңыз. Балаңызбен бірге оның біліміне, шығармашылығына, спортқа деген қызығушылығын дамытыңыз. Оның өміріне шынайы араласу арқылы өзіңіз де одан алыстамайсыз. Бірге кітап оқу немесе фильм көру, сабақтарына көмек көрсету.
4. Балаңызға еркіндік беріңіз. Бала өзіндік шешім қабылдауды үйренуі үшін оған белгілі бір дәрежеде еркіндік беру қажет. Әрине, бақылаусыз еркіндік емес, ақылмен шектелген тәуелсіздік маңызды. Өзіне таңдау жасауға мүмкіндік беру, оның пікірін тыңдау және ескеру, қателескен жағдайда жазғырудың орнына, сабақ алуына көмектесу.
5. Тәртіп пен жауапкершілікке үйрету. Тәртіп – баланың болашағы үшін өте маңызды. Бірақ тым қатал шектеулер қоюдың да кері әсері болуы мүмкін. Ең бастысы – түсінікті және әділетті шектеулер орнату. Міндеттері мен жауапкершіліктерін анықтау, уақытты дұрыс пайдалануға үйрету,өз іс-әрекетіне жауап беру керектігін түсіндіру.
6. Оның армандары мен қызығушылықтарын қолдау. Әке баласына қандай жолмен жүру керектігін көрсететін бағыт беруші. Бірақ баланың өз қалауы, арманы бар екенін де естен шығармау керек.
7. Бірге сапалы уақыт өткізу. Әке мен бала арасындағы байланысты нығайтудың ең жақсы жолы – бірге уақыт өткізу. Бұл уақыт телефонсыз, әлеуметтік желісіз, тек шынайы қарым-қатынаспен толы болуы керек.
8. Қатаңдық пен мейірімнің тепе-теңдігін сақтаңыз. Әке қатал бола отырып, әділетті болуды ұмытпауы тиіс. Балаңызды тәрбиелеуде тым жұмсақтық немесе тым қаталдық зиян келтіруі мүмкін.
9. Әркез сенімді тірек болыңыз. Баланың өз әкесіне сенім арта алуы – үлкен бақыт. Ол сізге кез келген мәселесін ашық айта алатындай сенімділік қалыптастыру керек. Тыңдай білу, ешқашан оның құпияларын басқаларға айтпау, сынның орнына қолдау көрсету.
10. Өзіңізді дамытуды тоқтатпаңыз. Балаңызға үлгі болғыңыз келсе, өзіңізді үнемі жетілдіріңіз. Өміріңізде жаңа белестерді бағындырып, жаңалықтарға ашық болыңыз.
Әке болу – тек атақ емес, үлкен жауапкершілік. Баланың қандай адам болып өсуі көбінесе әкенің берген тәрбиесі мен көрсеткен үлгісіне байланысты. Сондықтан махаббат, түсіністік, тәртіп пен қолдау – нағыз әкенің басты құралдары болуы тиіс.
